Na podstawie Art.10 ust.1 pkt 8 lit. a)–c) Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zarówno odpłatne zbycie własnej nieruchomości, jak i prawa wieczystego użytkowania gruntu jest źródłem przychodu, które podlega opodatkowaniu. Ustawa daje jednak możliwość skorzystania ze zwolnienia od takiego opodatkowania, jeśli zachowane zostaną dodatkowe warunki transakcji.
Przepis ten przewiduje, że obowiązek podatkowy nie wystąpi, jeśli minęło pięć lat od końca roku podatkowego, w którym weszliśmy w posiadanie nieruchomości.
Nie ma znaczenia, czy prawo użytkowania gruntu został uprzednio zakupione, otrzymane w darowiźnie, czy w ramach zamiany. Ewentualna późniejsza zabudowa takiej działki także nie wpływa na sposób ustalania wymaganych 5 lat. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku postawienia budynku na działce w użytkowaniu wieczystym, okres pięcioletni liczy się odrębnie dla gruntu i odrębnie dla zabudowy. Może się więc zdarzyć, że podczas jednej transakcji nie zapłacimy podatku od dochodu (przychodu)* ze sprzedaży prawa do gruntu, ale nie załapiemy się na zwolnienie dochodu (przychodu) ze sprzedaży budynku, któremu 5 lat liczy się od końca roku, w którym uzyskaliśmy pozwolenia na użytkowanie obiektu. Jest to zasadnicza różnica między gruntem własnym, a użytkowanym wieczyście. W przypadku zabudowania własnej działki, na wyliczanie okresu 5-letniego ma wpływ wyłącznie data wejścia w posiadanie gruntu.
Prześledźmy prosty przykład. Jeśli wykupimy na własność nieruchomość w Bydgoszczy, którą dotąd mieliśmy w użytkowaniu wieczystym, nie będzie to miało wpływu na ustalanie 5-letnego okresu dla sprzedaży gruntu. Nadal będzie on liczony od momentu, w którym staliśmy się użytkownikami działki. Zmiana formy prawnej własności gruntu będzie jednak miała decydujące znaczenie dla opodatkowania dochodu (przychodu) ze sprzedaży dokonanej po tej zmianie zabudowy.
Innym sposobem uniknięcia podatku dochodowego jest przeznaczenie uzyskanych ze sprzedaży pieniędzy na cele mieszkaniowe. Trzeba to zrobić w ciągu dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym działka została sprzedana. (Art. 21 ust.1 pkt 131 w/wym. Ustawy)
Powyższe zwolnienia nie dotyczą sprzedaży dokonanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
* o tym, czy opodatkowany będzie dochód czy przychód z transakcji, decyduje data wejścia w posiadanie działki; dla obiektów zakupionych do 31.12. 2006 podstawą opodatkowania jest przychód, a wysokość podatku to 10%; dla zakupionych od 01.01.2007 wyliczyć trzeba dochód ze sprzedaży, a podatek wynosi 19%.
