Dobrze mieć mentora. Kogoś, kto może nas wprowadzić w jakieś zagadnienie, pokazać nam drogę, nauczyć nas pracy w określonym środowisku. Mentoring to swoisty coaching wykorzystywany w ramach organizacji do promocji młodych talentów.
W historii każdej firmy przychodzi moment, w którym dotychczasowy, kluczowy pracownik decyduje się na rozstanie. Odchodzi na emeryturę, uważa że spełnił swoje zadanie, dochodzi do wniosku, że jego czas w organizacji się skończył. Razem z nim odchodzą doświadczenie, wiedza, kontakty. Kapitał dla każdej firmy niezbędny, którego odbudowanie może zająć wiele lat. Jednym ze sposobów na uniknięcie negatywnych konsekwencji może być specyficzny coaching, znany szerzej pod nazwą mentoringu.
Przekazać nieuchwytne
Rozwiązanie problemu sukcesji przybiera w tym przypadku określoną formę. O ile zwykły coaching koncentruje się na osobie klienta, jego potrzebach i celach, to mentoring bierze pod uwagę także potrzeby organizacji. Chodzi bowiem o to, żeby młody talent przejął chociaż część umiejętności odchodzącego pracownika i wykorzystywał je dla osiągnięcia celów biznesowych firmy.
Mentoring polega więc głównie na współpracy starszego i bardziej doświadczonego pracownika z młodszym, który potrzebuje opieki. Można nazwać go nowicjuszem, chociaż coraz częściej zdarza się, że chodzi o zdolnego menedżera z doświadczeniem, który ma szansę objąć najważniejsze stanowisko opuszczane przez dotychczasowego szefa. Ów nowicjusz uczestniczy w większości obowiązków służbowych swojego mentora. Jeśli wymaga tego stanowisko – uczestniczy w spotkaniach handlowych. Jeśli trzeba, przygląda się z bliska negocjacjom. Jest uczniem, który poznaje daną dziedzinę w praktyce.
Właśnie praktyka jest tutaj pojęciem kluczowym. Bardzo często dobra praca sprowadza się bowiem do wykorzystywania nabytych z biegiem lat umiejętności w sposób, który trudno przekazać na przykład w formie wykładu. Tradycyjny coaching z kolei jest strategią zbyt pasywną od strony trenera, żeby przynieść oczekiwane rezultaty.
Wzór do naśladowania
Ważnym elementem mentoringu jest świadomość ucznia, że jego mistrz osiągnął znaczące sukcesy. Dlaczego? Bo ma przed sobą namacalny dowód na to, że jeśli komuś naprawdę zależy i odpowiednio wykorzystuje swoje umiejętności, to może dojść na szczyt. Taka postawa stymuluje młodego pracownika, sprawia że jest zmotywowany wewnętrznie. A jak wiadomo tego rodzaju bodźce są najskuteczniejszą formą motywacji.
Efektywne wykorzystanie mentoringu wymaga jednak spełnienia określonych zasad. Nie ma w tym niczego dziwnego, także coaching wymaga, żeby trener był osobą nietuzinkową. Mentoring idzie jednak znacznie dalej także jeżeli chodzi o wymagania stawiane mentorowi.
Kilka zasad
Po pierwsze więc mentor musi być człowiekiem sukcesu. Musi mieć na swoim koncie konkretne osiągnięcia w danej dziedzinie. Czy będą to wyniki sprzedaży, czy efekty w zarządzaniu ludźmi albo fantastyczne teksty pisane przez dziennikarza – nie ma znaczenia. Ważne, żeby sukces można było realnie udowodnić. Jeśli do tego mentor jest wzorem, który warto naśladować pod kątem etycznym – jesteśmy na dobrej drodze do efektywnego wykorzystania tego narzędzia.
Po drugie mentor musi działać w taki sposób, żeby jego uczeń czuł się w jego towarzystwie pewnie i bezpiecznie. Chodzi o swobodę rozmowy, zadawania pytań itd. Mentor, który traktuje swojego podopiecznego z góry nie spełni swojego zadania.
Po trzecie wynika niejako z tego właśnie punktu. Mentor musi bowiem mieć wewnętrzne przekonanie, że dzieląc się wiedzą i umiejętnościami postępuje słusznie. Musi mieć pewność, że jego uczeń jest właściwą osobą na właściwym miejscu. To warunkuje także udział mentora w wyborze ucznia.
Na koniec warto podkreślić, że zarówno coaching jak i mentoring sprawdzają się tam, gdzie obie strony nastawione są na współpracę. Na nic się zdają natomiast w sytuacji przymusu.
