Użyteczność (z ang. usability) to pojęcie, które odnosi się do ergonomii aplikacji i urządzeń interaktywnych, a które spędza sen z powiek wielu osobom inwestującym oraz realizującym projektowanie stron www.
Ergonomia w tym przypadku skupia się na kwestii intuicyjnej nawigacji, ułatwieniu dostępu do poszukiwanej informacji i zapewnieniu każdemu użytkownikowi zrozumiałej dla niego komunikacji.
User experience (UX) obejmuje wszystkie aspekty interakcji użytkownika z firmą, jej usługami i produktami. Wymogami UX jest spełnianie potrzeb konsumentów. Ważna jest przy tym prostota i sposób przedstawienia produktów, który sprawi, że będą one pożądane. Aby osiągnąć UX oferty firmowej na wysokim poziomie, wymagane jest płynne przenikanie się wielu dyscyplin – od technologii i marketingu, przez projektowanie graficzne stron www i użytkowe po projektowanie interfejsów.
Często zdarza się jednak, że w projektach stron www pojawiają się błędy z zakresu usability. Do najczęściej pojawiających się zaliczamy:
- Brak cen w ofertach handlowych (tam gdzie to możliwe)
to jeden z najpoważniejszych i najbardziej irytujących błędów. Porównywalnie denerwującym klienta faktem jest cennik trudny do zlokalizowania czy dostępny tylko po zalogowaniu - Brak możliwości sortowania lub filtrowania produktów
jest to szczególnie uciążliwe w sklepach internetowych. Konieczność oglądania wszystkich produktów zniechęca do zapoznawania się ofertą. Trzeba dać klientom możliwość filtrowania interesujących ich produktów po markach, cenach, kolorach, rozmiarach itp. aby zawęzić liczbę potencjalnych produktów. - Nadmiar PDF-ów
problematyczny dla użytkownika staje się nadmiar lub stosowanie PDF-ów do prostych zadań. Jeśli nie jest konieczne ich używanie, trzeba zrezygnować z takiego rozwiązania, dodatkowo działanie serwisu przyspieszy się, a właściciel strony zaoszczędzi cenne pasmo transmisji - Używanie podkreśleń do elementów nie-linków i nie używanie ich do linków
Użytkownik będzie zdezorientowany, a w rezultacie zirytowany może opuścić stronę. Brak możliwości znalezienia linku w tekście ma taki sam efekt, jak nie umieszczanie go tam w ogóle. Projektowanie stron www powinno zapewnić fakt, że użytkownik nie będzie mieć wątpliwości co jest, a co nie jest linkiem. - Długi czas ładowania się strony internetowej
Trzeba uszanować czas użytkownika, a zbyt długi czas ładowania strony skutecznie zniechęca do zapoznania się z treścią strony. Najczęstsze błędy to słaba optymalizacja grafiki lub wręcz przeładowanie stron www grafika czyli błąd popełniony juz na początkowych etapach projektowania stron www - Bloki tekstów bez akapitów, paragrafów, pogrubień
Brak podziału tekstu i nie występowanie wyróżnień znacznie utrudnia użytkownikowi czytanie tekstu i spowalnia jego przeglądanie. W efekcie czytający szybko traci cierpliwość. - Strona wejściowa
Najczęściej taka strona nie jest nikomu do niczego potrzebna. Samo: „Wejdź” nie pełni tak naprawdę ważnej roli, podobnie jak większość pomija pojawiające się „Intro”. - Strona w budowie
Informacja, że strona jest w budowie jest odstraszająca, podobnie jak martwe linki prowadzące do pustej strony - Click here
Linki powinny być dobrze nazwane tak, aby użytkownik nie miał problemu z ich zlokalizowaniem. Przykładowo powinny być nazwane: „kliknij tutaj aby zobaczyć ofertę” czy „wejdź do cennika”. - Wyskakujące pop-up’y
Wyskakujące okna, trudne do zamknięcia, utrudniające zapoznawanie się z zawartością strony… Nikt ich nie lubi.
Tak naprawdę ciężki orzech do zgryzienia mają nie tylko Ci, którzy decydują się na projektowanie stron www, ale także Ci, którzy są specjalistami user experience: architekci informacji, specjaliści usability, projektanci interakcji czy projektanci interfejsów użytkowników. UX Design to dyscyplina młoda, aczkolwiek bardzo potrzebna, ponieważ dąży do wytworzenia systemów, produktów i projektów, które wywołują pozytywne doświadczenia u użytkowników wchodzących z nimi w interakcje. Opisane powyżej błędy to te najczęściej występujące podczas projektowanie stron www, ale dla których internauci nie mają litości.
Ciekawy poradnik. Ja chciałbym jeszcze dodać od siebie że bardzo ważnym elementem strony jest strona błędu 404. Powinna to być strona informacyjna i strona ułatwiająca nawigację a nie tylko informacja o tym że: taka strona nie istnieje!